Zoals in een eerder gepubliceerd artikel werd vermeld konden vele Spanjestrijders die in Spanje hadden gevochten niet terugkeren naar hun vaderland. Sommige van hun hadden de mogelijkheid om deel te nemen in de anti-Japanse oorlog in China waar er een gebrek was aan medische kennis. De artsen die via Hong Kong en Vietnam in Guizhou aan kwamen werden “Spanje Artsen” genoemd.

Het navolgende verhaal is een korte samenvatting van een artikel van Nancy Tsou and Len Tsou dat afgelopen december 2015 verscheen in The Volunteer van de Amerikaanse Spanjestrijdersorganisatie ALBA.

Naast de bekende Canadese arts Norman Bethune en de Indonesier Tio Oen Bik was het de Indiase arts Menhanlal Atal die naar China afreisde. Werkend bij de Internationale Brigade werd hij in 1937 door het Indiaanse National Congres teruggeroepen voor een missie naar China met vijf andere Indiase artsen.

Andere artsen reisden in 1939 naar China. De meeste van hun zaten eerst nog gevangen in de Franse interneringskampen. Zij reisden in drie verschillende groepen naar China. De eerste groep bestaande uit de artsen Becker, Jensen, and Kisch (broer van de de bekende auteur Egon Kisch) vertrok op 1 mei 1939 van uit Liverpool met het schip Eumaus naar China. De tweede groep met de artsen Baer, Freudmann, Iancu en Kaneti, ging vijf augustus 1939 in Londen aan boord van het schip Aeneas. In Marseille sloten nog acht artsen, Flato, Jungerman, Kamieniecki , Kriegel, Taubenfligel, Kranzdorf, Schoen, Volokhine, en tevens twee medische assistenten, Markus en Kamieniecka, zich bij het gezelschap aan. Via Hong Kong reisden zij naar Tuyunguan. De laatste groep, Coutelle en Kent arriveerde in 1940 in China.

In China werden zij opgedeeld in verschillende mobiele medische teams. In 1942, werkten de dokters Baer, Coutelle, Flato, Freudmann, Iancu, Kisch, Kriegel, Taubenfligel en Volokhine als verbindingsartsen onder commando van de Amerikaanse generaal Joseph Stilwell in de strijd tegen het Japanse leger.

Na afloop van de oorlog reisden een aantal van hun met de hulp van generaal Stilwell weer terug naar hun eigen land. Acht andere artsen en twee medische assistenten sloten zich aan bij de United Nations Relief and Rehabilitation Administration om China te helpen gedurende de jaren 1946 en 1947.

Het jaar 2015 was een speciaal herdenkingsjaar voor China. De Chinese overheid kon van acht “Spaanse Artsen” familie terug traceren. Zij werden uitgenodigd om deel te nemen aan de herdenkingsceremonie in Tuyunguan ter ere van de zeventigste verjaardag van de overwinning van de oorlog en de International Medical Relief Corp (IMRC), Het merendeel van de buitenlandse artsen die werkte in de IMRC waren Spanje Artsen.

Op de herdenking, 31 augustus 2015, werd door de familieleden de vlag van de Spaanse reupbliek met het logo van de Internationale ontrold en stormde Chinese journalisten naar voren om foto’s te nemen van deze gebeurtenis.

Op de foto zijn familieleden te zien van de Spanje Artsen Ianto Kaneti, Victor Tauberfligel, Wolf Jungerman, Samul Flato, and David Iancu.

Herdenking 31 augustus 2015