Nadat in 1940 Nederland bezet werd liepen de oud-Spanjestrijders een groot risico dat zij vervolgd zouden worden. Zij waren immers een speciale groep van potentiële tegenstanders met militaire ervaring die al eerder tegen het fascisme gevochten hadden. Toen de Duitsers hun tegenstanders actief gingen vervolgen en gevangen zetten in kampen zoals Amersfoort, Vugth of de Duitse concentratiekampen werden Spanjestrijders bestempeld als Rotspanier.

Nu is het zo dat Duitsland al voor het uitbreken van de oorlog namenlijsten had opgesteld van personen die in geval van bezetting moesten worden opgespoord. Deze zogenaamde Sonderfahndungsliste waren opgesteld voor verschillende delen van Europa zoals Polen, de voormalige Sovjet-Unie, Groot-Brittannië en voor West-Europa (Zwitserland, Frankrijk en de Benelux). Deze laatste lijst staat bekend als Sonderfahndungsliste-West en bevat meer dan 12000 namen en is een boekwerk van 500 pagina’s die ook adressenlijsten en telefoonnummers van bedrijven en organisaties bevat.

Hoe deze lijst precies tot stand is gekomen is niet precies bekend maar wel is bekend dat eind 1939 de Reichssicherheitshauptamt (RSHA) de gegevens van de verschillende politie en inlichtingendiensten is gaan samenvoegen.

Het is dan ook de vraag of deze Sonderfahndungsliste gebruikt werd om Spanjestrijders op te sporen en te arresteren. De lijst kan geraadpleegd worden bij het SOMA instituut in Brussel. Wij hebben echter de Belgische onderzoeker Etienne Verhoeyen gevraagd om de lijst met de op dit moment bekende Nederlandse Spanjestrijders en -vrijwilligers te vergelijken met de Sonderfahndungsliste-West. Hieruit blijkt dat er maar één naam is die op beide lijsten voortkomt en dat is de naam van de schrijver en Spanjestrijder Jef Last.

Sonderfahndungsliste Polen

Printversie