Herdenking Spaanse Burgeroorlog 2018, 20 april Amsterdam
420 april 2018 door spanje3639
Een eerste foto impressie van de herdenking met wethouder Amsterdam, Arjan Vliegenthart en bestuurder Stadsdeel Noord, Coby van Berkum, Consul-generaal van Spanje de heer Javier Garrigues Florez, Directeur Nieuwe Havo Conny van Egmond, kunstenaar Eddy Roos, Stichting Spanje 1936-1939, de leerlingen de Nieuwe Havo Amsterdam-Noord, Coro Acanto, afgevaardigden van de Duitse zusterorganisatie KFSR, de Franse organisatie ACER, de Deense Spanjestrijders organisatie en de SP Amsterdam.
Toespraak Arjan Vliegenthart bij herdenking Spaanse burgeroorlog, 20 april 2018
[GESPROKEN WOORD GELDT]
Excellentie,
Dames en heren,
Jongens en meisjes,
We staan vandaag stil bij de vele levens die de Spaanse burgeroorlog heeft geëist. Om recht te doen aan de slachtoffers die het fascisme zo nietsontziend wist te maken. Zoals de onschuldige burgers die niet ontsnappen konden aan het brute geweld.
De omgekomen strijders worden onder meer in herinnering geroepen in het gedicht ‘Aan een gevallen makker’, van Jef Last, die zelf naar het zuiden trok om met zowel Spanjaarden als Nederlanders aan zijn zijde het fascisme te bestrijden. Het einde van het gedicht luidt als volgt:
maar deze morgen zet een jonge vogel
zich op een tak en zingt en zingt en zingt
het schijnt mij of in ’t zoete vogelfluiten
de stem van mijn gevallen makker klinkt.
Het mooie aan deze strofe is de aandacht die voor een strijder tegen het fascisme wordt gevraagd. Het vogelfluiten maakt je opmerkzaam. Ik hoop dat vandaag de dag dat signaal steeds vaker een evenknie krijgt. Dat Spanjestrijders steeds opnieuw de aandacht krijgen waar zij recht op hebben.
Want al vroeg, voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, herkenden zij het gevaar dat uitging van fascisten en kwamen zij in beweging. Zij gaven daarmee, vol overtuiging, het goede voorbeeld.
In de website Spanjestrijders.nl vindt het vogelfluiten zo’n evenknie in aandacht. Het is een mooi monument voor Nederlanders die zich solidair toonden met slachtoffers van het fascisme.
Struinend door de biografieën lees je ontroerende verhalen, die nu en dan ook schrik aanjagen, de ernst van de situatie is soms onverbloemd onder woorden gebracht.
De site vermeldt veel namen van mensen waarvan onbekend is wanneer ze hun laatste adem bliezen. Soms is niet meer dan een beroep en wat andere algemene gegevens te lezen. Andere informatie over hun tijd in Spanje is nog niet gevonden. Een beetje zorgelijk is dat wel. Zij kunnen in vergetelheid raken als wij niet over hen praten. Zij verdienen net zo goed in herinnering voort te leven als strijders over wie wel verhalen zijn opgedoken.
Zoals de Amsterdamse pakhuisknecht Theodor van den Berg, die op 2 april 1937 dan wel vertrekt uit Nederland, dan wel aankomt in Spanje. Van Pieter Boet, uit de Oostenburgerdwarsstraat, is alleen bekend dat hij in maart of april 1938 in Spanje vermist is geraakt. Of neem Berus Winter, uit Amsterdam, waarvan we weten dat hij is geboren op 20 februari 1898.
Over Samuel Kaplan is alleen bekend dat hij anarchist was. Over Hendrik Kleet niets. Net zo min over Leo Goudsmit, Willi van den Reith, Martin Berger, Richard Bockholt, Anton van Fletteren en Joop Lamersen.
Ook zij verdienen erkenning. Anders is er voor een tweede keer sprake van miskenning, na het verliezen van het staatsburgerschap dat bijna alle Nederlanders in de Internationale Brigades is overkomen.
Naast de belediging leverde dat ook praktische problemen op: melden bij de vreemdelingenpolitie, voor elke baan een werkvergunning aanvragen, geen paspoort en geen stemrecht. De rechtvaardigheid die zij bevochten voor anderen, soms later ook in het Nederlandse verzet tegen de nazi’s, waren ze daarna gedwongen ook voor zichzelf op te eisen. Het blijft even wrang als onwerkelijk. En oneerlijk bovenal.
Ik hoop dat deze herdenking anderen inspireert om aandacht te geven aan het lot van de Spanjestrijders. Graag dank ik iedereen van Stichting Spanje 1936-1939 en de Nieuwe Havo voor het werk om licht te werpen op hun ervaringen.
Ook jullie geven daarmee, vol overtuiging, het goede voorbeeld. Dat is mooi, de dappere strijders zelf deden immers niet anders.
Bronnen
– http://www.spanjestrijders.nl
– ‘Ik kwam om tegen het fascisme te vechten’. Frans Groot en Rik Vuurmans. Uit: ‘Wat dunkt u van Spanje?’. Onder redactie van Maarten-Piet van den Berg, Eelco Beukers en Karin van Lierop. Uitgeverij Skript, 1984.
Spanje 36 - 39 
Ik vond het uitstekend georganiseerd. M.n het internationale karakter met de afgevaardigde uit de verschillende Europeese landen.
Groet,
Krijn
LikeLike
Het was een bijzondere ontmoeting, die mij ook emotioneerde. Hoewel ik geboren ben net iets meer dan een jaar na het einde van die oorlog tegen de democratisch gekozen Spaanse republiek, is die oorlog toch een belangrijk moment geweest in mijn politieke bewustwording. De vragen begonnen met het Eichmannproces in Jeruzalem Die mondden uit in de belangrijkste, meest existentiele vraag: wie hebben toen iets gedaan om die gruwelijke ellende te keren? Ik kwam tot de conclusie dat de strijders en strijdsters uit Nederland en zoveel andere landen die meededen aan de strijd tegen Franco (en Mussolini en Hitler) de allereersten waren die deze eer toekomt. Zij hebben met zijn allen, in de woorden van de Amerikaanse journalist Herbert Matthews, een van de werkelijk grootse gebaren van de moderne tijd gemaakt. Daarvoor zullen zij in de gescheidenis voortleven. Aan ons, de nu levenden, de opdracht om dit werk voort te zetten,
LikeLike
Een waardige herdenking !
LikeLike
Zoals ieder jaar wordt deze Herdenking met grote eerbied mede door De Nieuwe Havo in Amsterdam-noord georganiseerd. Verrassend was het dat dit jaar een Spaans dameskoor liederen zong over de Spaanse Burgeroorlog. Zeker voor herhaling vatbaar.
Dank voor de herdenking van dit jaar en zeker tot volgend jaar.
Miep Schmidt van Poelgeest. Dochter van Arie van Poelgeest (oud Spanje-strijder).
LikeLike