Kirovabad

Kort na het uitbreken van de oorlog in 1936 had de republiek een dringende behoefte aan piloten, maar een goede opleiding ontbrak. De Spaanse republiek sloot een overeenkomst met de Sovjet-Unie waarbij uiteindelijk in de periode 1936-1939 meer dan 800 vrijwilligers een pilotenopleiding volgde bij de Militaire Vliegschool nr. 20 in Kirovabad (tegenwoordig Ganyá) in Azerbeidzjan.

De opleiding die normaliter drie jaar duurde moest nu in zeven maanden worden volbracht. Terug in Spanje vervingen deze mensen de veteraan piloten van voor de burgeroorlog en de vrijwilligers van de Internationale Brigades. Een van hun was Rómulo Negrín, zoon van de minister president Dr. Juan Negrín.

Toen in 1939 de Spaanse Burgroorlog ten einde kwam bleven er nog 180 piloten in Kirovabad achter. Zij werden ingezet om de oliestad Baku, verantwoordelijk voor zeventig procent van de olieleveranties aan het Russische leger, te verdedigen tegen de Duitse invasie. Maar ook werden zij ingezet bij Odessa, Stalingrad en Moskou.

Herinneringen aan deze episode zijn terug te vinden op de begraafplaats van Baku. Daar is een mausoleum te vinden die gewijd is aan de piloten die tijdens de Tweede Wereldoorlog bij Baku zijn gesneuveld. Hier wordt ook de Spaanse piloot Manuel Zarauza Clavero herdacht. Hij was de leider van een esquadron waar ook andere Spaanse piloten aan deelnamen.

Baku

Tijdens de opleiding in Kirovabad zijn ook enkele piloten verongelukt. Op de begraafplaats “Yeni Sebiskar” in Kirovabad (Ganja) zijn zij begraven op een erenplaats. Ter ere van het feit dat het tachtig jaar geleden was dat de vliegenierschool nr. 20 werd geopend is er vorig jaar op de eerste etage van de vliegeniersschool een museum geopend die aandacht besteed aan de piloten van de Spaanse Republiek.

Deze geschiedenis leeft nog steeds getuige het bezoek van een grote Spaanse delegatie aan Azerbeidzjan waaronder familieleden van deze piloten in 2016. Daarnaast heeft de filmregisseur Sagrario Perpiñán. een 56 minuten durende documentaire gemaakt over deze periode, genaamd Sobre el cielo de Azerbaiyan (Over The Sky Of Azerbaijan).