In het voorjaar van 1945 worden in Duitsland de concentratiekampen ontruimd en worden zogenaamde dodenmarsen gestart om gevangenen buiten het bereik van de geallieerde troepen te houden. Vanaf eind maart wordt het bevel gegeven de buitenkampen van Neuengamme te ontruimen. Op 19 april volgt Neuengamme zelf. De laatste twaalf duizend gevangenen gaan naar. Bijna 10.000 gevangenen worden hier overgeladen op de schepen Thielbek, Athen en Cap Arcona.

Op drie mei 1945 worden deze schepen gebombardeerd door de Royal Air Force. De Thielbek en Cap Arcona zinken, waarbij de meeste van de passagiers omkomen. Gevangenen die van de zinkende schepen weten te ontkomen worden doodgeschoten vanaf rondvarende schepen die SS’ers kwamen redden. Gevangenen die de oever weten te bereiken worden door patrouilles van de SS doodgeschoten. Bijna 8.000 gevangenen komen om het leven. Enkele honderden mensen overleven de ramp.

Op Cap Arcona zijn twee Nederlandse Spanjestrijders omgekomen, Cornelis Harthoorn en Denijs van Roijen.

Vlak na de oorlog verscheen in het “Jaarboekje voor Geschiedenis en Oudheidkunde van Leiden en omstreken” een korte biografie van Denijs van Roijen. En wat toen nog een vraag was, is nu zeker, Denijs verloor zijn leven op Cap Arcona.

Bijgaand de biografie geschreven in 1946.

DENIJS VAN ROYEN, geboren 18 Jan. 1911, was reeds op I8- jarigen leeftijd lid van een Socialistische Jeugdorganisatie. Na de Ambachtsschool en ,,Mathesis” te hebben doorloopen, kwam hij als leerling-monteur bij de Stedelijke Lichtfabrieken. Ofschoon hij een bekwaam vakarbeider bleek te zijn, kreeg hij op 23-jarigen leeftijd niet zijn aanstelling, vanwege zijn actieve deelneming aan het Socialistische Propagandawerk. Dit ontmoedigde hem niet, doch versterkte hem nog meer in zijn overtuiging en hij werd een actieve functionaris van de Communistische Partij. In 1937 ging hij, tijdens den Burgeroorlog, naar Spanje en maakte deel uit van de Internationale Brigade. Toen hij in December 1938 terugkwam naar Holland, had hij zijn Nederlanderschap verloren. Kort na de bezetting door de Duitschers in Mei 1940 kreeg hij een belangrijke opdracht in Rotterdam voor het illegale werk van de Communistische Partij. In Juni 1941 was hij eenige dagen thuis, toen hij, mèt een aantal anderen, gearresteerd werd. Zeer waarschijnlijk behoorde hij tot de slachtoffers van de ,,Cap Arcona”, die kort vóór de Bevrijding met duizenden gevangenen, waaronder zeer vele Nederlanders uit het concentratiekamp ,,Neuengamme” tot zinken is gebracht.

Uit het hoofdstuk Gevallen illegale strijders in Leiden en omstreken, Jaarboekje voor Geschiedenis en Oudheidkunde van Leiden en omstreken 1946 Acht en dertigste deel.

Meer informatie over Cap Arcona is te vinden in het boek:

De Ramp in de Lübeckerbocht, S.P. Geertsema, ISBN: 9789461052728, 2011, Uitgeverij Boom.