Naar aanleiding van het feit dat het dit jaar 80 jaar geleden is dat de Wuppertaler vakbondsprocessen en de verzetsaktiviteiten van het Centraal Wuppertal Comité begonnen kregen wij onderstaande brief uit Duitsland.

Uit Wuppertal zijn 39 vrijwilligers met naam en toenaam bekend die naar Spanje zijn gegaan om de Republiek te helpen; waaronder tien (Fritz Benner, Arthur Gießwein, Fritz Kunz, Otto Gilde, Hans Keip, Willi Krause, Ernst Lau, Paul Röcker, Hans Schubert, Arthur Braun), die in relatie tot de vakbondsprocessen naar het buitenland gevlucht waren.

Vele leden van het Centraal Wuppertal Comité waren later ook actief met de solidariteitsbeweging voor Spanje ((Selma Meyer,  Li Heijnen, Nico Padt, Joachim Schrijver etc.).

Zie ook hier verdere bijlagen, bulletin nr. 8 van het Centraal Wuppertal Comité over Edgar Andre naar wie een bataljon van de XIde Internationale Brigade is vernoemd waar zoveel Nederlanders bij aangesloten waren.

===

Geachte Dames en Heren,                                                                        12.1.2016

Wij willen graag aandacht vestigen voor een evenement op 23 April 2016 in het Verzetsmuseum Amsterdam.

Solidair Hulp – op de sporen van het Wuppertal Comité (Centraal Comité Wuppertal Proces) in Amsterdam 80 jaar Wuppertaler vakbondsprocessen – Vakbondsverzet en internationale Solidariteit.

In het voorjaar 2016 zijn de Wuppertaler vakbondprocessen en de verzetsaktiviteiten van het Centraal Wuppertal Comité 80 jaar geleden.

Mijn naam is Stephan Stracke, ik ben historicus uit Wuppertal, Duitsland. Sinds enige jaren doe ik onderzoek naar de “Wuppertaler Gewerkschaftsprozesse” en naar het Centraal Wuppertal Comité. Verder zwaartepunten in mijn onderzoeken van de arbeidersbewegingen, misdrijven van Nationalsozialisten en speciaal de verzetstrijd tegen de Nazis.

De laatste jaren heb ik de processen tegen de SS´ers Heinrich Boere en Siert Bruins ondersteunt.

Wij zijn van plan op Zaterdag, 23. April 2016 een bijeenkomst met voormalige verzetsstrijders en naastbestaande van leden van het Centraal Wuppertal Comité in Amsterdam te organiseren. Wij willen de Nederlanders waarderen, die de gevangenen Wuppertaler arbeiders met hun families en de Wuppertaler emigranten solidair ondersteunt hebben. Om deze reden willen wij, Wuppertaler naastbestaande van verzetsstrijders, wetenschapers, vakbondsleden en antifascisten met een bus uit Wuppertal naar Amsterdam reizen en willen de dank van de Wuppertaler overbrengen.

De bijeenkomst is samen met het International Institute of Social History, Amsterdam en het Center for International Studies in Social Policy and Social Services, Universität Wuppertal georganiseerd.

Ik zou u – ook in name van Dr. Ursula Langkau-Alex, Honorary Fellow, International Institute of Social History, Amsterdam en van Prof. Heinz Sünker, Universität Wuppertal hartelijk in het Verzetsmuseum uitnodigen.

Misschien kunt u ook nog verder geïnteresseerde, in het bijzonder familieleden informeren en deze uitnodiging verder verspreiden.

Het evenement vind plaats op 23 April 2016 van 15:00 tot 17:30 uur in het Verzetsmuseum Amsterdam. Op de bijeenkomst spreken (o.a.):

–    Mirjam Ohringer (Amsterdam), verzetsstrijder

–    Dr. Ursula Langkau-Alex, Honorary Fellow, International Institute of Social History, Amsterdam

–    Prof. Heinz Sünker, Universität Wuppertal

–    Sabine Graf, stellvertretende Vorsitzende Deutscher Gewerkschaftsbund DGB NRW

–    Marjan Oerlemans (Haarlem), dochter van A.C. Oerlemans (Wuppertal-Comité)

–    Sinja Alma (Amsterdam, Nederland), dochter van Aleida Lie Heijnen (Wuppertal-Comité)

–    Peter Alma (Amsterdam, Nederland), zoon van Aleida Lie Heijnen (Wuppertal-Comité)

–    Ans Samama-Polak (Voorburg, Nederland), dochter van het joods verzetsstrijder en filosoof Leo Polak (Wuppertal-Comité) (aangevraagd)

Achtergrond

Begin van het jaar 1935 heeft de Gestapo een buitengewoon operatie van arrestaties  gestart. Van 1935 tot 1937 zijn in Wuppertal in het geheel meer dan 1900 mensen gearresteerd en 649 personen van hun in de zogenaamde Wuppertaler vakbondsprocessen wegens voorbereiding van hoogverraad gedeeltelijk tot meerdere jaren arrestatie veroordeeld. 17 activisten hebben hun leven tijdens de vooruitgaande vooronderzoek van de politie verloren.

De zogenaamde „Wuppertaler Gewerkschaftsprozesse“ hebben toen internationale attentie gekregen. In heel Europa hebben zich over de grenzen van partijen ondersteuners voor de 1900 gearresteerden Wuppertaler arbeiders ingezet. De internationale vakbond (IGB) en ook de Voorzitter van de Sociaaldemocratische partijen in het Exil (SOPADE) hebben de gearresteerden Wuppertaler arbeiders ondersteunt.

Uitstekend was de ondersteuning van de Wuppertaler Verzetsstrijders door de wereldwijde mensenrecht campagne van het Wupertal-Komitee. Een van Nederlandse intellectuelen in Amsterdam gestichte “Centraal Wuppertal Comitè” begon Kerstmis 1935 geld voor de families van de gearresteerden te verzamelen.    Op de hoogtepunt van deze campagne hebben franse vakbonden en Nederlandse studentenorganisaties een delegatie naar de processen naar Wuppertal gestuurd.

De lijst van rond 70 met name bekende ondersteuners en activisten is te lezen als en “who is who” van Nederlandse intellectuelen en van de arbeiders-, vrouwen- en vredesbewegingen.(http://www.gedenkbuch-wuppertal.de/de/wuppertal-komitee) genoemd zijn o.a.  Brechta Adama van Scheltema, Menno ter Braak, M. Clarion-Broekman,  Frans Coenen,  Clara Enthoven,Elise Frederika de Jong-van Biema, Maurits Kann, Selma Meyer, Eva Raedt-de Canter, Nico Padt, Leo Polak,  Henriette Roland Holst-van der Schalk, Joachim Schrijver, A.C. Oerlemans, Izaak Kisch, Nico van Suchtelen und Herman Wolf.

Toen de invasie van de Duitse Wehrmacht in mei 1940 waren de activiteiten van het Wuppertal comité niet vergeten. In het tegendeel: vooral de joodse Nederlanders, die voor het Wuppertal comité gewerkt hebben, waren in groot gevaar. Er zijn veel leden gearresteerd.  Tenminste 10 leden hebben gewelddadig de dood gevonden (Menno ter Braak, Elise Frederika de Jong-van Biema, Maurits Kann,Werner Kowalski, Erich Kuttner, Selma Meyer, Leo Polak, Friedrich Rüddenklau, Abraham Manjoe Teitel, Franz Vogt). Vijf joodse leden van het W.K. zijn in concentratiekampen vermoord.

Hoogachtend,

Prof. Dr. Heinz Sünker, Universität Wuppertal

Dr. Stephan Stracke, Verein zur Erforschung der sozialen Bewegungen im Wuppertal

Wij verzoeken u ons te verontschuldigen voor het zeker niet altijd correcte Nederlands.

Bijlagen

Dubbel klik op foto’s om vergrootte versie te kunnen zien.