Vluchtelingen

10 november 2015 door spanje3639

Door het oorlogsgeweld kwamen tijdens de Spaanse Burgeroorlog grote vluchtelingenstromen op gang. De oorlogsontwikkelingen in Andalusie in het najaar van 1936 leidde tot een massale vluchtelingenstroom richting Madrid en al eerder probeerde mensen in het Baskenland (de slag om Irún) via de grensplaats Hendaya Frankrijk te bereiken.

Op 8 Februari 1937, valt Málaga in de handen van Franco’s troepen maar al enkele dagen eerder zijn tienduizenden mensen op de vlucht geslagen naar Almeria (La Desbandada). Gedurende verscheidene dagen wordt deze vluchtelingenstroom geterroriseerd door vliegtuigen van de Nationalisten.

Het bombardement van Guernica en de dreigende verovering van Noord-Spanje in de zomer van 1937 brengt nieuwe vluchtelingenstromen opgang. Tienduizenden kinderen worden geëvacueerd en komen in in België, Engeland, Frankrijk en Denemarken terecht. Ook worden kinderen geëvacueerd naar Mexico en Rusland.

Als de Republiek eind 1938 dreigt te vallen komt de volgende vluchtelingenstroom opgang (La Retirada). Grote groepen Spanjaarden proberen via de grensovergangen Le Perthus en Port Bou Frankrijk te bereiken anderen trekken via de Pyreneeën richting Frankrijk. Doordat ook hier de vluchtelingen worden geterroriseerd door het leger van de Nationalisten worden Interbrigadisten (de Internationale Brigades zijn dan al ontbonden) door de Spaanse regering gevraagd om als nog in actie te komen om deze vluchtelingen te beschermen (“De Tweede Inzet”).

Meer zuidelijk probeerde men te vluchten naar Noord-Afrika bijvoorbeeld vanuit Alicante met het schip de Stanbrook die duizenden vluchtelingen naar Algerije bracht (maart 1939).

Vele vluchtelingen kwamen in Frankrijk, onder erbarmelijke omstandigheden, in kampen vast te zitten. Verschillende organisaties zette zich er voor in om deze mensen een beter onder komen te geven. Zo vaarde duizenden vluchtelingen met het stoomschip SS Winnepeg (een schip van France Navigation) naar Valparaiso, Chili. Deze tocht werd begeleid door de bekende dichter Pablo Neruda die door de Chileense president Pedro Aguirre Cerda in Parijs was aangesteld als speciaal gezant voor emigratiezaken.

De schatting is dat de Spaanse Burgeroorlog een half miljoen vluchtelingen opgang heeft gebracht waarvan velen nooit meer naar Spanje zijn teruggekeerd.