La retirada (de terugtrekking) werd hij genoemd, de grote uittocht die begon eind januari 1939 met de val van Barcelona. De eerste drie maanden van dat jaar vluchtten ongeveer 440.000 Republikeinen (soldaten, militieleden en burgers) naar Frankrijk. Onder hen bevonden zich zo´n 170.000 vrouwen, kinderen en bejaarden. Pyrénees-Orientales, een departement met een kwart miljoen inwoners, werd overspoeld.

Zo begint het verhaal van Ad van der Neut over de grote uittocht van Barcelona. Zijn artikel met mooi fotomateriaal is te vinden op deze weblink.

Een van de meest bekende en dramatische foto’s van deze uittocht is de foto van de familie Gracia Bamala. De vader Mariano Gracia met zijn dochter Alicia (7 jaar) en haar twee broers, de kleine broer Amadeo Gracia (4 jaar), zonder voet, en de grote broer Antonio (12 jaar). Hij was de enige van de drie die ongedeerd was na het bombardement in 1937 van het dorp Monzón, Huesca waar zij leefden en hun moeder omkwam. De man die Amadeo aan de hand neemt, Tomàs Coll, is een inwoner van Prats de Molló. Tomàs, die in de eerste wereldoorlog een been verloren had, haalde deze familie op omdat deze niet durfde af te dalen naar Prats de Molló.

Na anderhalf jaar in Frankrijk te hebben verbleven stierf de vader en verzocht de familie de kinderen naar Spanje terug te sturen. Echter daar aangekomen werden zij naar het weeshuis overgebracht. Daar werden zij slecht behandeld omdat zij “slechte kinderen” waren, kinderen van de verliezers.

De foto links, is gemaakt door Roger Viollet bij Prats de Mollo begin februari 1939. Het standbeeld rechts is te vinden bij de plaats Vajol, l’Alt Empordà (42° 24′ 18″ N, 2° 48′ 0″ E)

La Retirada monument

La Retirada Monument

Nog meer informatie is hier te vinden:

Route into exile

LEVÉS AVANT LE JOUR vanaf minuut 3:07 tot 5:08 van de film timer

I’M THE KID IN THE PICTURE, Deutschland/Spanien 2004 Regie, Cuini Amelio Ortiz